Belika Babakan Bart De Wever, dn parlamentoda yapt aklamada, lkenin 2018 ylnda satn ald 34 adet F-35A’dan oluan mevcut filosunun NATO’nun operasyonel taleplerini karlamaya yetmediini belirterek, hava kuvvetlerinin glendirilmesi ynndeki dnceleri gndeme getirdi.
Fransz yayn kuruluu Opex360 ve Belika yayn kuruluu RTBF tarafndan bildirilen bu duyuru, baz Avrupa lkelerinin ABD tarafndan uygulanan tarifeler ve Fransz-Alman-spanyol Gelecein Sava Hava Sistemi[SCAF]gibi yerli alternatiflere ynelik hrslar nedeniyle Amerikan askeri donanmlarna olan bamllklarn yeniden deerlendirdii bir zamanda geldi.
Belika’nn daha fazla F-35’e ynelmesi Washington ile stratejik bir uyumun sinyalini verirken, ancak ayn zamanda Avrupa’nn paralanm savunma yapsndaki ayrmalar derinletirme riski de tayor.
F-35’LER F-16’LARIN YERN ALDI
Belika Hava Kuvvetleri’nin yaklak 6,53 milyar dolar deerindeki 34 adet F-35A siparii, 1970’lerin sonlarndan bu yana hizmet veren 54 adet F-16 Fighting Falcon’dan oluan eski filosunun yerini almak zere 2018 ylnda tamamland.
Teslimatlar Aralk 2024’te balarken, ilk F-35A pilot eitimi iin Arizona’daki Luke Hava Kuvvetleri ss’ne ulat. 2027’ye kadar jetlerin Florennes ve Kleine-Brogel hava slerinden faaliyete gemesi ve Belika’nn NATO’nun hava polislii ve nkleer paylam misyonlarndaki rolnn glendirilmesi bekleniyor.
Lockheed Martin’in beinci nesil sava uann geleneksel kalk ve ini varyant olan F-35A Lightning II, modern sava alanlarna hkmetmek iin tasarlanm teknolojik bir geliim olarak yorumlanyor. Belika’nn Rafale veya Eurofighter gibi Avrupa alternatifleri yerine F-35A’da kalma tercihi operasyonel ve ekonomik manta dayanmaktadr.
AVRUPA’NIN STRATEJK ZERKL TARTIMASI
Belika’nn karar, transatlantik srtme ve Avrupa savunma tartmalar zemininde ortaya kyor. Trump ynetimi altnda Avrupa mallarna ABD tarifelerinin yeniden uygulanmas, Amerikan askeri donanmna ynelik pheyi krkledi. Belika’nn daha fazla F-35’e potansiyel yatrm, SCAF’tan kaynaklar ve siyasi iradeyi saptrabilir ve Avrupa’nn stratejik zerklie olan ball hakknda sorular ortaya karabilir.
2018 ylndaki F-35 alm, Belika’y programdaki 13. lke konumuna getirerek bir dnm noktas oldu ve Lockheed Martin’in hesaplamalarna gre 39 F-35A ileten Hollanda ve 2025 ylna kadar 52 adet F-35A iletmesi beklenen Norve gibi mttefiklerle ayn izgiye getirdi.
F-35’in NATO’nun hava stratejisine entegrasyonunun etkili olduu kantland. ngiltere, Norve ve Hollanda, 2022’den beri Baltk hava devriyesi grevleri iin jetlerini konulandrd ve 2024’te 300’den fazla kez Rus uaklarn engellerken, Belika’nn geniletilmi filosunun bu rol glendirecei ifade edildi.