Macaristan Dileri ve D Ticaret Bakan Peter Szijjarto, Avrupa gvenlik mimarisine ilikin aklamalarda bulundu. Barn salanmasnda Trkiye’nin nemli bir ortak olduunu syleyen Szijjarto, “Eer Avrupa halk iin srdrlebilir ve uzun vadeli bir ekilde barl ve gvenli bir yaamdan bahsediyorsanz, o zaman ne Rusya’y ne de Trkiye’yi bu tartmalarn dnda brakabilirsiniz.” ifadelerini kulland.
Szijjarto, Trkiye ziyareti srasnda, bata Trkiye-Macaristan ilikileri olmak zere, Avrupa gvenlik mimarisinin yeniden ekillendirilmesi ve kresel meselelere ilikin AA’ya konutu.
lkesinin, Trkiye’yi mttefik, dost ve stratejik olarak kabul ettiini, iki lkenin en kritik anlarda stratejik bir iliki kurmay baarabildiini syleyen Szijjarto, Trkiye olmadan Macaristan’n enerji gvenliinden bahsetmenin imkansz olduunu syledi.
Szijjarto, “Trkiye’nin enerji tedariklerinin gvenliini salamadaki son derece gvenilir rol iin ok minnettarz.” ifadesini kullanarak, 2024’te iki lke arasndaki ticaret hacmi rekoru krldn ve yllk 6 milyar dolar ticaret hacmi hedefini gerekletirmeye daha da yaklaldn belirtti.
Trkiye ve Macaristan’n, Rusya-Ukrayna sava srasnda bar destekleyen abalar olduuna dikkati eken Szijjarto, “Son yldr atekesi savunduk ve bar grmelerinin yaplmasn istedik. u anda atekesi savunanlar, uzun sredir bizi eletiriyor ve atekesi yasakl bir konu gibi ele alyorlard.” dedi.
Szijjarto, bundan dolay iki lkenin, bu duruunu koruduu iin gurur duyabileceini, gereki ve saduyuya dayal bir d politika stratejisi uygulayarak, karlkl saygya dayal bir yaklam sergilediini ifade etti.
Trkiye ve Macaristan’n her yl belirledii hedeflere ulatn belirten ve bunun nemine deinen Szijjarto, 2024’n Trk-Macar Kltr Yl olduunu, iki halk arasndaki benzerliklerin ve kltrel mirasn fark edilmesi asndan ok nemli bir yl olduunu anmsatt.
Bakan Szijjarto, 2024’te enerji ibirlii alannda nemli bir gelime yaandn hatrlatarak, ilk Trk gaz sevkiyatnn Macaristan’a ulatn hatrlatt.
Bu yl da, iki lke arasnda kutlanan “Trkiye-Macaristan Bilim ve novasyon Yl” ile ibirliinin modern sanayilerle geniletileceini dile getiren Szijjarto, enerji alannda da almalarn olduunu ve bu ibirliinden duyduu memnuniyeti ifade etti.
“EER ABD VE RUSYA ARASINDA BR ANLAMA SALANIRSA, BU SAVA SONA EREBLR”
Szijjarto, Rusya-Ukrayna savana ilikin, “u anda savan sona erecei konusunda ok umutluyuz. Bu umut, son birka yldr ABD ve Rusya arasndaki devam eden mzakerelere dayanyor. Bizim ok net bir duruumuz var, eer ABD ve Rusya arasnda bir anlama salanrsa, bu sava sona erebilir. ” deerlendirmesinde bulundu.
Anlamay hedefleyen mzakerelerin baarl olmasn umduunu vurgulayan Szijjarto, “Ayrca, Avrupa’nn bu bar srecine engel tekil etmeyen bir tutum sergilemesini bekliyoruz.” dedi.
Szijjarto, Macaristan’n Orta Avrupa lkesi olduunu anmsatarak, Avrupa gvenlik mimarisine ilikin unlar kaydetti:
“Dnyann blndn hissetmenin ne demek olduunu biliyoruz, bloklara ayrlm bir dnyada olmann ne demek olduunu biliyoruz. Dou’dan igal edilip Bat tarafndan ihmal edilmenin ne demek olduunu biliyoruz. Sadece, bizi istemediimiz bir bloa yapay olarak dahil edilerek 40 yl kaybetmenin ne demek olduunu biliyoruz. Bu zamanlarn geri gelmesini istemiyoruz. Hayatmzdan baka 40 yl kaybedecek zamanmz yok, bu yzden birleik bir Avrupa gvenlik mimarisi lehine savunma yapyoruz. Eer Avrupa halk iin srdrlebilir ve uzun vadeli bir ekilde barl ve gvenli bir yaamdan bahsediyorsanz, o zaman ne Rusya’y ne de Trkiye’yi bu tartmalarn dnda brakabilirsiniz. nk NATO’nun ikinci en byk ordusuna sahip bir lkeyi, dnyann en byk nkleer cephanelerinden birine sahip bir lkeyi bu tartmalara dahil etmezseniz, kta iin srdrlebilir bir gvenlik mimarisi oluturamayacaksnz.”
Szijjarto, bu nedenle, Trkiye’nin ve Rusya’nn bu yeni Avrupa gvenlik mimarisinin hazrlanmasna dahil edilmesinin Macaristan iin net olduunu syledi.
“TRKYE BZM N OK NEML BR ORTAK”
Trkiye’nin Avrupa gvenlik mimarisindeki olas rolne ilikin konuan Szijjarto, “Bar iin mcadele sz konusu olduunda Trkiye bizim iin ok nemli bir ortak.” ifadesini kulland.
Szijjarto, Trkiye’nin ve Macaristan’n son 3 yldr bu duruu ok iyi bir ekilde uluslararas arenada temsil ettiini dile getirerek, “Uluslararas platformlarda, Avrupa ve NATO gibi, ounlukla bar lehine konuan lkeler Macaristan ve Trkiye’ydi. Bu yzden, bar savunan bir lkenin yeni gvenlik mimarisine dahil edilmesi ok nemli.” diye konutu.
“ABD Bakan Donald Trump, grevine balamadan nce, Rusya-Ukrayna sava iin baarl bir arabuluculuk grevini stlenen tek kii Cumhurbakan Erdoan’d. Herkes, Karadeniz Tahl Anlamas’n hatrlyor, bu kesinlikle Trk hkmetinin ve Cumhurbakannn baarsyd.” diyen Szijjarto, bu yzden Trkiye’nin arabuluculuk rolnn nemli olduunun altn izdi.
Szijjarto, “Avrupa’nn savunma kapasitesinin yeniden ina edilmesi sz konusu olduunda, NATO’nun en byk ikinci ordusuna sahip bir lkeyi darda brakmak nasl mmkn olabilir?” ifadesini kullanarak, bar koruma ve istikrar salama konusunda Trkiye’nin nemli bir lke olduunu ve bunun deerlendirilmesi gerektiini kaydetti.
“BLGEYE BARII GER GETRMEK N NE YAPMAMIZ GEREKYORSA HER ZAMAN HAZIRIZ”
srail’in atekesi ihlal etmesine ynelik soruyu yantlayan Szijjarto, 7 Ekim 2023’ten bu yana blgede yaananlarn ok zc olduunu belirtti.
Bakan Szijjarto,”Atekese devam etme ynndeki orijinal anlamann srdrlememi olmasndan byk znt duyuyoruz.” diyerek, zellikle atmayla ilgisi olmayan ailelerin, ocuklarn yaad aclar gz nnde bulundurarak, blgede barn bir an nce salanmasn umduunu syledi.
Gazze’de yaananlarn blgedeki gerilimi trmandrma riski tadn ve Lbnan, Suriye ve dier komu blgelerde neler olduuna baklmas gerektiini vurgulayan Szijjarto, unlar kaydetti:
“Biz Macarlar olarak, o blgeye bar geri getirmek iin ne yapmamz gerekiyorsa her zaman hazrz. Ukrayna ve Ortadou’daki atmalarn birbirine eklenmesinin tm kresel gvenlik asndan ciddi riskler dourabileceinden endie ediyoruz.”
NETANYAHU’NUN, UCM’NN TUTUKLAMA KARARINA RAMEN, OLASI MACARSTAN ZYARET
Szijjarto, srail Babakan Binyamin Netanyahu’nun, Uluslararas Ceza Mahkemesi’nin (UCM) tutuklama kararna ramen, nisanda Macaristan’ ziyaret edecei ve olas uluslararas tepkilere ilikin soruya, “D politikalarda ne yaparsak yapalm, genellikle her yerden sert tepkiler alrz. Bu yeni bir ey deil ve artc da deil.” yantn verdi.
Macaristan’n ok sayda Yahudi vatandaa ev sahiplii yaptn hatrlatan Szijjarto, iki lkenin iyi ilikilere sahip olduunu syledi.
Szijjarto, UCM kararna ilikin, “UCM, birok dier uluslararas kurulu gibi, tarafllk, denge kuramama ve politikleme gibi ayn zorluklarla kar karya kalyor. Bu yzden biz Macarlar, UCM ile olan ilikimizi ve UCM faaliyetlerine katlmmz yeniden gzden geirmedik ve hkmetimiz bu konu hakknda yaknda bir karar verecektir.” ifadelerini kulland.
“Trkiyesiz gereki olmaz”
“Trkiye olarak destek vereceiz”
