svire’nin ABD’den sipari ettii F-35A sava uaklar iin szlemede ngrlen sabit fiyatn Washington ynetimi tarafndan artrlmaya allmas tartmalara neden oldu.
svire, 2022’de ABD’den F-35A tipi sava jeti satn almak iin anlama imzalamasna ramen iki lke arasnda Washington’un fiyat art talebi bata olmak zere eitli nedenlerle sorunlar yaanyor.
svire, 19 Eyll 2022’de 36 adet F-35A temin etmek iin yaklak 7,4 milyar dolarlk anlama imzalad ancak Washington ynetimi, artan enerji, ham madde fiyatlar ve enflasyonu gereke gstererek fiyat artrma niyetini svireli yetkililere ileterek ek deme talep etti.
Kamu yayncs Swiss Broadcasting Corporation bnyesindeki Swissinfo’nun haberinde, svire hkmetinin ABD’nin bu niyeti nedeniyle yeni fiyatn yaklak 1,7 milyar dolar artabilecei tahmininde bulunduu belirtildi.
svire Savunma Bakanl, sabit fiyat konusunda srarc olduklarn ancak anlamann hukuki yoldan zlemeyeceini ve bu nedenle diplomatik grmeler yrttklerini aklad. Bakanlk, anlamazlk zlemezse svire’nin alm iptal edebileceini bildirdi.
svire Savunma Tedarik Kurumu Armasuisse’nin Bakan Urs Loher de “Szleme szlemedir. F-35A sava uaklarnn tedariki iin aka belirtilen sabit fiyata ramen aniden farkl gereklikle kar karya kaldk.” ifadesini kulland.
– SVREL MLLETVEKLLER SERT ELETRLERDE BULUNDU
svire’de birok siyasi partiden milletvekilleri, F-35A’larda fiyat artrmna gidilmesini sert ekilde eletiriyor.
Sosyal Demokrat Parti’den milletvekili Fabian Molina, sosyal medya platformu Bluesky zerinden yapt aklamada, F-35 anlamasnn kabul edilmesi iin “yalan ve aldatmacalar” kullanldn belirtti.
Molina, anlamay eletirenlerin “susturulduunu”, vatandalarn “milyarlarca zarara uratldn” kaydetti.
Yeil Liberal Parti’den milletvekili Corina Gredig, yrtmenin bandaki Federal Konsey’in ABD’ye “boyun ememesi” gerektiini ifade etti.
Gredig, szlemenin hazrlanma srecinde eksiklikler olduunu kaydederek, Federal Denetim Ofisinin talep ettii uyumazlk zm mekanizmasnn anlamada bulunmas gerektiini dile getirdi.
svire Halk Partisi (SVP) milletvekili ve partinin gvenlik politikas uzman Mauro Tuena, ABD’nin aniden szlemedeki fiyatlandrmaya kar ktn ve bunun “zor bir balang noktas” olduunu syledi.
Radikal Parti milletvekili Peter Schilliger, maliyeti en aza indirmek iin alma yaplmasn talep ederek, “muhtemelen (ABD’ye kar) baz tavizlerin” gerekli olaca yorumunu yapt.
Hristiyan demokrat grteki Merkez Parti milletvekili Marianne Binder-Keller, lkesinin sava uaklarna ihtiyac olduunu ancak hkmetin nceden anlalm fiyatta srarc olmasnn “doru olacan” belirtti.
– ”MALYET FYASKOSU”
SVP partisinden yaplan aklamada, ABD’nin fiyat artrma niyeti “maliyet fiyaskosu” olarak nitelendirilerek bunun “utan verici” olduu bildirildi.
Federal hkmetin eletirildii aklamada, “Grne gre Federal Konsey ve yetkilileri sabit fiyatl adil szleme yapmaktan aciz.” ifadesi kullanld.
– TEMSLCLER MECLSNN DENETM KOMSYONUNDAN SORUTURMA KARARI
svire Temsilciler Meclisinin denetim komisyonu, sabit fiyat konusundaki anlamazln n plana kaca soruturma yrtmeye karar verdi.
Meclisten yaplan aklamada, soruturmann F-35A anlamas hakknda 2022’de yrtlen incelemenin devam niteliinde olduu belirtildi.
Komisyon, sabit fiyatla ilgili uzman grlerine bavuracak, hkmetin anlama hakknda denetim makamlar ve kamuoyuna salad bilgileri inceleyecek.
– ANKETLERE GRE SVRELLERN TE KS F-35 ALIMINA KARI
svire’de yaplan anketler, halkn byk ounluunun F-35 almna kar ktn gsteriyor.
Kamuoyu aratrma irketi Leewas tarafndan nisanda 35 binden fazla kiinin katlmyla yaplan ankette, F-35 almna kar kanlar te iki ounluu oluturdu.
lkede F-35 almna kar “F-35’i Durdur ttifak” nclnde dzenlenen imza kampanyasnda da 42 bin 500’den fazla imza topland.
F-35’i Durdur ttifak nclerinden Sosyalist Parti yneticisi Pierre-Alain Fridez, yapt aklamada, “Federal Konsey, imzalarn geerliliini kabul etse de F-35 almyla ilgili riskler konusunda samimi siyasi tartma yaplmasn, bu uan almnn oluturaca snrsz sorunlar listesi hakkndaki uyarlarmza ramen engelliyor.” ifadesini kulland.
svire’de 2022’de F-35 almnn referanduma gtrlmesi iin gerekli olan 100 bin imzadan fazlas toplanm olmasna ramen Savunma Bakanl, ABD ile imzalanacak szleme tarihi yaklatndan referandum dzenlemeye yeterli zaman kalmadn ileri srerek bu giriimi engellemiti.