Guterres, BM nsan Haklar Konseyinin (HK) 58. Oturumunun alnda konutu.
Oturumun alnda insan haklar ihlallerinin madurlar iin sayg duruunda bulunuldu.
Oturumun, Rusya ile Ukrayna arasnda balayan savan 3. yl dnmnde baladn hatrlatan Guterres, Ukrayna’da 12 bin 600’den fazla sivilin ldrldn ve ok daha fazlasnn yaralandn syledi.
Guterres, Ukrayna’da binalar, hastaneler ve okullarn ykldn dile getirerek, bu atmaya son vermek, adil ve kalc bara ulamak iin hibir abadan kanlmamas gerektiinin altn izdi.
HK ve BM nsan Haklar Ofisinin dnya genelindeki almalar araclyla zulm, tutuklama ve hatta lm riskini gze alan cesur insan haklar savunucularnn desteklendiini belirten Guterres, “nsan haklar konusunda eylemi glendirmek iin hkmetler, sivil toplum ve dierleriyle birlikte alyorsunuz. Soruturmalar ve hesap verebilirlii destekliyorsunuz. nmzde yapmamz gereken ok i var. nsan haklar, insanln oksijenidir ancak insan haklar, birer birer bouluyor.” dedi.
Guterres, savalar ve iddet yoluyla insanlarn yiyecek, su ve eitim haklarnn ellerinden alndn ifade ederek, bunun, uluslararas hukuka, uluslararas insancl hukuka ve BM art’na uymayan sava kkrtclar tarafndan gerekletirildiine dikkati ekti.
Geen yl BM Gelecein Zirvesi’nin New York’taki alnda 193 lkenin kar ve isteklerini bir araya getirmeye alan “Gelecek Pakt’nn” kabul edildiini anmsatan Guterres, insan haklarnn aslnda bir zm kayna olduunu syledi.
Guterres, insan haklarnn, iklim deiiklii bata olmak zere dnya genelinde yaanan birok farkl gelimeden dolay zarar grdn vurgulad.
– “HER NE PAHASINA OLURSA OLSUN ATIMALARIN YENDEN BALAMASINDAN KAINMALIYIZ”
atmalarn kitlesel lekte insan haklar ihlallerine neden olduunun altn izen Guterres, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de dayanlmaz lm, ykm ve insan haklar ihlallerinde byk art yaandn syledi.
Guterres, szlerini yle srdrd:
“gal altndaki Bat eria’da srailli yerleimciler tarafndan artan iddet ve dier ihlaller ile ilhak arlar konusunda ciddi endielerim var. (Gazze’de) Tehlikeli bir atekese tank oluyoruz. Her ne pahasna olursa olsun atmalarn yeniden balamasndan kanmalyz. Gazze’deki insanlar, zaten ok fazla ac ekti. Kalc bir atekesin salanmasnn, tm rehinelerin onurlu bir ekilde serbest braklmasnn, iki devletli zme doru geri dndrlemez bir ilerleme kaydedilmesinin, igalin sona ermesinin ve Gazze’nin ayrlmaz bir paras olduu bamsz bir Filistin devletinin kurulmasnn zaman geldi.”
– “SUDAN’DA ATIMALARI DURDURMAK N ACLEN HAREKETE GEMEL”
Sudan’da ordu ile bir zamanlar ona bal Hzl Destek Kuvvetleri (HDK) arasnda yaanan atmalar dolaysyla kayplarn ve yerinden edilmelerin arttna dikkati eken Guterres, yerinden edilmeler ve ktln lke genelinde yayldn syledi.
Guterres, “(Sudan’da) Savaan taraflar sivilleri korumak, insan haklarn desteklemek, atmalar durdurmak ve bar salamak iin acilen harekete gemeli. Yerel ve uluslararas insan haklar izleme ve soruturma mekanizmalarnn sahada neler olup bittiini belgelemesine izin verilmeli.” dedi.
– “KONGO DEMOKRATK CUMHURYET’NDE BLGESEL SAVA RSK ARTIYOR”
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde (KDC), Ruanda ordusu tarafndan desteklenen isyanc grup 23 Mart Hareketi’nin (M23) son dnemdeki saldrlarna iaret eden Guterres, bununla birlikte daha da artan lmcl iddet ve korkun insan haklar ihlallerine tank olduklarna dikkati ekti.
Guterres, “(KDC’de) Daha fazla ehir dtke (M23’n kontrolne getike) blgesel bir sava riski artyor. Silahlar susturma, diplomasi ve diyalog zaman.” dedi.
BM Genel Sekreteri, dnyann farkl blgelerinde yaanan dier krizler ve insan haklar ihlallerine de iaret ederek, “Gelecek Pakt’na ve HK’nin almalarna hayat vererek insan haklarnn boulmasna son verebiliriz. Bunu birlikte yapalm. Kaybedecek zamanmz yok.” deerlendirmesinde bulundu.
HK’nin 58’inci Oturumunun alna Guterres’in yan sra BM 79. Genel Kurul Bakan Philemon Yang, nsan Haklar Yksek Komiseri Volker Trk, HK’nin 2025 Dnem Bakan ve svire’nin BM Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Bykeli Jrg Lauber, svire Dileri Bakan Ignazio Cassis, BM Cenevre Ofisi Genel Direktr Tatiana Valovaya, Trkiye’nin BM Cenevre Ofisi nezdinde Daimi Temsilcisi Bykeli Burak Akapar, Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti’nin (KKTC) Cenevre Temsilcisi Kemal Kprl, BM yetkilileri ve ok sayda lke temsilcisi katld.
Birok kriz blgesindeki insan haklar durumunun ele alnaca toplant, 4 Nisan’a kadar srecek.