Krems niversitesinde Misafir Aratrmac Yunus Maz, Almanya’daki koalisyon anlamasnn detaylarn ve Merz hkmetini bekleyen i ve d gndemleri konu alan bir analiz kaleme ald.
EN DK OY ORANLARINDAN BRN ELDE ETT
23 ubat 2025’te yaplan genel seimlerin ardndan Almanya, siyasi istikrar aray iinde yeni bir dneme girmitir. Hristiyan Demokrat Birlii/Hristiyan Sosyal Birlii (CDU/CSU) yzde 28,5 oyla birinci parti olurken, Almanya iin Alternatif (AfD) yzde 20,8 ile ikinci sraya yerlemitir. Bu sonu, AfD asndan imdiye kadarki en gl performans olarak deerlendirilmitir. Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise yzde 16,4 ile tarihinin en dk oy oranlarndan birini elde etmitir.[1]
Seim sonras yaklak 6 hafta sren mzakerelerin ardndan CDU/CSU ve SPD byk koalisyon kurma konusunda anlamaya varm, CDU Genel Bakan Friedrich Merz’in 7 Mays’ta Babakan seilmesi ngrlmtr.[2]
Koalisyonun temelinde, savunma harcamalar iin bor freninin gevetilmesi ve altyap yatrmlar iin 500 milyar avroluk zel fon oluturulmas hedefi yer almtr. 160 sayfalk koalisyon szlemesi dorultusunda CDU/CSU’nun 10, SPD’nin ise 7 bakanlk almas beklenmektedir.[3][4]
POPLZMLE MCADELE M, UYUM MU?
Almanya’daki yeni hkmet yaps kadar muhalefet dengeleri de deimektedir. 9 Nisan 2025 tarihli ankette AfD yzde 25’e ykselirken, CDU/CSU yzde 24’e gerilemitir.[5]Bu durum, AfD’nin geici bir protesto hareketinden kalc bir aktre dntn gstermektedir. Partinin ykselii, zellikle g, gvenlik ve ekonomik belirsizliklerle ilikilidir. Dou’da gl olan AfD, Bat’da destek bulmakta, bu da merkez partileri bask altna almaktadr.
Merz hkmetinin, selefi Ampel koalisyonuna kyasla g politikalarnda daha sert bir izgi izlemesi beklenmektedir. Grmelerde, Suriye ve Afganistan kkenli gmenler iin bir “geri dn hamlesi” ngrlm, bu da Merz’in savunduu “paradigma deiimi” hedefiyle rtmtr.[6]
Ayrca hkmet, “slamclkla mcadele” bal altnda Mslmanlara ynelik “gvenlik” odakl politikalar benimsemektedir. Bu alan zelinde, ileri Bakanl bnyesinde kalc bir yap kurulmas planlanmaktadr.[7]Ancak bu yaklam, Mslman topluma ynelik ayrmcl besleyebilecei endiesini dourmutur.
Almanya’da 2023 ylnda 88’i cami saldrlar olmak zere 1926 slam kart olay kaydedilmitir.[8]Bu tablo, CDU’nun toplumsal alan yeniden kazanmak iin saa kaydn, ancak bunun toplumsal uyum ve demokratik deerler asndan ciddi riskler tadn gstermektedir.
YEN HKMETN DI POLTKA YOL HARTASI
Donald Trump’n Ocak 2025’te yeniden Amerika Birleik Devletleri (ABD) Bakan olmas, transatlantik ilikilerde yeni bir belirsizlik dnemini balatmtr. Almanya gibi d ticarete baml bir lke iin bu gelime stratejik adan yakndan izlenmektedir. 2024 verilerine gre, ABD 252,8 milyar avroluk ticaret hacmiyle Almanya’nn en byk ticaret ortana ykselerek in’i geride brakmtr.[9]Bu durum, Berlin’in Washington ile daha dengeli ve ilevsel ilikiler kurma arayn glendirmitir.
Trump ynetiminin in’e kar korumac tutumunu srdrmesine ramen, Almanya ile ekonomik ilikilerdeki belirsizlikleri devam etmektedir. Bu nedenle CDU/CSU-SPD koalisyonu ABD ile ilikilerin “olaanst nem tadn” vurgulamakta ve Kuzey Amerika ile yakn bir ibirlii hedeflemektedir. Bu erevede Merz, Trump ile grerek “sfr gmrk” anlayna dayal yeni bir ekonomik model nerisinde bulunmutur. Merz’in ncelii Avrupa’ya vermesi ise Almanya’nn yalnzca ABD ile deil, Avrupa Birlii’nin (AB) btnlyle dorudan kar ilikisi iinde olduunu gstermektedir.[10]
BERLN’N TEMEL HEDEF
Almanya, Rusya-Ukrayna Sava sonras savunma politikasnda yn deitirmek ve anslye Olaf Scholz’un aklad 100 milyar avroluk bteyi srdrmek istemektedir. Koalisyon anlamas, NATO’da daha gl bir rol ve buna bal olarak artan savunma harcamalar ngrrken, silahszlanma ilkelerine ballk da srdrlmektedir. Ukrayna’ya askeri, siyasi ve insani yardmn devam, NATO yelik perspektifi ve yeniden yaplanma destei Berlin’in temel hedefleridir.
Ancak bu hedefler, ordudaki yapsal eksikler, ekonomik durgunluk, enerji krizi ve Trump sonras kresel belirsizlik nedeniyle ciddi engellerle kar karyadr. Bu krlganlk yalnzca Almanya’y deil, Rusya-Ukrayna Sava, g ve Brexit sonras zayflam Avrupa’y da etkilemektedir. Almanya’nn gvenlik politikas ktasal dzeyde belirleyici olabilir ancak baar ans mevcut koullarda snrl grnmektedir.
BERLN VE ANKARA ARASINDA YEN DENGE
Almanya’nn d politikasnda Trkiye, yalnzca corafi yaknl nedeniyle deil NATO’daki konumu, askeri kapasitesi ve blgesel etkinlii nedeniyle stratejik bir ortak olarak deerlendirilmektedir. NATO’da ABD’den sonra en byk ikinci askeri gce sahip olan Trkiye, zellikle g, terrle mcadele ve blgesel istikrar konularnda Berlin iin nemli bir ibirlii partneridir. Suriye krizinde stlendii rol ve Almanya’daki Suriyeli snmaclarn geri dn konusunda oynayabilecei pozisyon, Ankara’y daha da merkezi hale getirmitir.
Merz’in aklamalar, Trkiye ile ilikilerde daha rasyonel ve jeopolitik temelli bir izgiye geileceine iaret etmektedir. Merz, Trkiye’nin yalnzca askeri deil, ayn zamanda Avrupa’nn gvenlik mimarisi iinde vazgeilmez bir aktr olduunu vurgulamakta zellikle Rusya-Ukrayna Sava ve Orta Dou’daki istikrarszlk balamnda Ankara ile stratejik diyaloun zorunluluuna dikkati ekmektedir. Suriye’nin yeniden inas konusunda da Trkiye ile daha yakn ibirlii hedeflenmektedir[11].
Bu yaklam, CDU/CSU ve SPD’nin zerinde uzlat koalisyon anlamasna da yansmtr. Trkiye, “NATO iindeki stratejik ortak, AB’nin komusu ve Orta Dou’da etkili bir aktr” olarak tanmlanmakta ve gten gvenlie kadar birok alanda birlikte hareket edilmesi gerektii vurgulanmaktadr. nsan haklar ve hukuk devleti gibi konular dile getirilse de artk ilikilerin n koulu olarak deil, uzun vadeli hedefler erevesinde deerlendirilmektedir. Bu da Berlin’in daha pragmatik ve kar odakl bir izgi izlediini gstermektedir[12]
Ayrca Merz, Almanya’daki Trk toplumunun demokratik hayata katlmn nemsemekte, CDU’nun bu toplulukla daha gl balar kurmay hedeflediini ifade etmektedir. Trk kkenli milletvekillerinin varl ve yeniden yaplandrlmas planlanan entegrasyon a, hem d hem de i politikada Trkiye ve Trk diasporasnn birlikte dnldn gstermektedir.
ZOR BR DNEME GR
Almanya, 2025 itibaryla yalnzca yeni bir hkmet deil, ayn zamanda ok katmanl krizlerle ekillenen bir gei dnemine girmitir. Merz liderliindeki koalisyon, merkez siyasetin zlmesi, ekonomik zayflk ve artan toplumsal kutuplama gibi zorluklarla kar karyadr. AfD’nin ykselii, bu krizin en grnr yansmasdr. Merkez san AfD’ye yaklamas ksa vadede stratejik bir hamle olabilir ancak bu durum demokratik normlar asndan risklidir.
D politikada da benzer bir gerilim yaanmaktadr. Trump’n yeniden ABD Bakan olmasyla transatlantik ilikiler belirsizlemi, Berlin’in ekonomik kapasitesi ile d politika hedefleri arasndaki uyumsuzluk derinlemitir. Bu noktada Trkiye ile kurulacak stratejik ortaklk daha da nem kazanmaktadr. Trkiye’nin NATO iindeki konumu, g ve gvenlik politikalarndaki rol, Almanya asndan vazgeilmez hale gelmitir. Merz’in Trkiye’ye ynelik pozitif mesajlar yapc bir balang iareti verse de, bu sylemlerin uygulamaya nasl yansyaca henz net deildir.
Sonu olarak, Merz hkmeti sadece koalisyon dengesini deil, ayn zamanda Almanya’nn i istikrarn ve Avrupa’nn gvenliini birlikte ynetmek durumundadr. Bu hedeflerin baarlmas, siyasi iradenin tesinde, toplumsal uyum, ekonomik denge ve uluslararas ortaklklarn niteliine baldr. Bu balamda Trkiye ile kurulacak yapc ibirlii, Berlin’in nmzdeki dnemdeki en stratejik kaldralarndan biri olacaktr.
[1]https://www.bundeswahlleiterin.de/bundestagswahlen/2025/ergebnisse/bund-99.html[2]https://www.trt.global/deutsch/article/467952689716[3]https://www.trt.global/deutsch/article/f79891460511[4]https://www.merkur.de/politik/einigung-bei-top-ressorts-ueberraschende-namen-bei-minister-liste-93674810.html[5]https://www.reuters.com/world/europe/germanys-far-right-afd-tops-poll-first-time-blow-chancellor-in-waiting-merz-2025-04-09/?utm_source=chatgpt.com[6]https://www.merkur.de/politik/merz-migration-news-regierung-plant-baldige-abschiebefluege-nach-afghanistan-und-syrien-zr-93676462.html[7]https://www.spd.de/fileadmin/Dokumente/Koalitionsvertrag_2025.pdf[8]https://www.claim-allianz.de/presse/pressemitteilung-antimuslimische-uebergriffe-und-diskriminierung-in-deutschland-2023-mehr-als-fuenf-antimuslimische-vorfaelle-pro-tag/#:~:text=2023%20erreichte%20die%20Zahl%20antimuslimischer,religi%C3%B6se%20und%20muslimisch%20markierte%20Orte.[9]https://www.handelsblatt.com/dpa/aussenhandel-usa-wieder-wichtigster-handelspartner-deutschlands/30219248.html[10]https://www.tagesspiegel.de/politik/nutzt-uns-beiden-merz-will-europaische-null-zoll-politik-mit-den-usa-13517413.html[11]https://www.aa.com.tr/tr/dunya/almanyada-cdu-csunun-basbakan-adayi-merz-ulkesindeki-secimleri-ve-ikili-iliskileri-aaya-degerlendirdi/3469967[12]https://www.spd.de/fileadmin/Dokumente/Koalitionsvertrag_2025.pdf
2 ayda 2 milyar dolar! Tercihlerini Trkiye’den yana kullandlar
Trump ‘tarife savanda’ in’i fazla m kmsyor?
