Bu mzakerelerin baarl olmasnn nnde “karlkl gven sorunlar, ABD’nin nkleer d konular mzakerelere dahil etme istei ve ran’n nkleer programnn tamamen durdurulmasn talep etmesinin yan sra srail’in mzakere srecini baltalama arzusu”nun da olduu belirtiliyor.
– RAN LE ABD ARASINDAK MZAKERE SREC
ran ile nkleer anlamadan 2018’de tek tarafl lkesini eken ABD Bakan Donald Trump, ran ile dorudan nkleer mzakere arsnda bulunan bir mektubu geen ay ran lideri Ayetullah Ali Hamaney’e gnderdi. Mektuba ran, Umman zerinden yant verdi.
ran ile ABD, mektup trafiinin ardndan Umman’da 12 Nisan’da dolayl grmeler yapt. Grmeler sonucunda hem ran hem ABD taraf mzakerelerin “olumlu ve yapc” olduunu aklad.
Taraflar, 19 Nisan’da yeniden bir araya geleceklerini aklad. Daha nce Umman’da olaca aklanan mzakerelerin ikinci turunun talya’nn bakenti Roma’da yaplaca duyuruldu.
Mzakereler Umman’n Roma’daki Bykeliliinde Umman Dileri Bakan Bedr el-Busaidi araclnda gerekletirilecek.
– TARAFLARIN MZAKERELERDEK TALEPLER
ran taraf, mzakerelerde nceki nkleer anlamada olduu gibi yaptrmlarn kaldrlmas karlnda nkleer programn, atom bombas retmesine engel olacak ekilde kstlamaya hazr olduunu belirtiyor.
Bununla birlikte Tahran, nkleer enerji gelitirme ve uranyum zenginletirme hakknn tannmasn isterken 2018’de Trump’n lkesini tek tarafl nkleer anlamadan ektii gibi bir durumla karlamamak iin ABD’nin muhtemel bir anlamadan ekilmesine kar garantiler talep ediyor.
ran, muhtemel bir anlamann ABD Kongresi tarafndan onaylanmasn istiyor.
ran ayrca ABD’nin gndeme getirdii Tahran’n fze kapasitesi veya blgesel konularla ilgili nkleer dndaki talepleri mzakere etmeyeceini duyurdu.
ABD’nin ran’dan taleplerine ilikin ise farkl aklamalar gelmeye devam ediyor.
ABD Bakan Donald Trump’n Orta Dou zel Temsilcisi Steve Witkoff, konuyla ilgili ilk aklamasnda ran’n nkleer programn tamamen durdurmasn deil, dorulamasn istediklerini ve bu kapsamda Tahran’n 2015’teki nkleer anlamadaki gibi 3,67 orannda uranyum zenginletirmesini ngrdklerini aklad.
Beyaz Saray Ulusal Gvenlik Danman Mike Waltz ve Dileri Bakan Marco Rubio ise ran’n nkleer programn durdurmas gerektiini syledi.
ABD’nin ran’dan zenginletirmeyi azaltmasn m yoksa nkleer programn tamamen durdurmasn m istedii ise henz net deil.
Dier yandan Umman’daki ilk grmelerde gndeme gelmedii anlalsa da Trump’n ran’n balistik fze program, HA program ve blgedeki milis glerle ilikileri gibi nkleer d konular mzakerelere dahil etme istei de ihtimal dahilinde.
– MZAKERELERN BAARISININ NNDEK ENGELLER
Her ne kadar taraflar mzakerelere balasalar da srecin baarya ulama ihtimalinin nndeki karlkl gven sorunlar, ABD’nin nkleer d konular mzakerelere dahil etme istei ve srail’in Tahran-Washington arasnda varlacak muhtemel bir anlamay akamete uratma arzusu gibi nemli engeller de bulunuyor.
srail, yalnzca diplomatik bir zmn yeterli olmadn, ran’n nkleer programnn tamamen ortadan kaldrlmasn ve askeri faaliyetlerinin kstlanmasn istiyor.
ran ise bunu kabul etmeyeceini birok kez dile getirdi.