Suudi Arabistan, Filistin, ran ve Pakistan’n talebi zerine dn akam Suudi Arabistan’n Cidde kentindeki T merkezinde gerekletirilen olaanst toplantnn sona ermesinin ardndan “srail’in saldrlarna kalc ve kapsaml bir ekilde son vermesi” vurgusuyla sonu bildirgesi akland.
srail’in, Gazze’de 15 Ocak 2025’te Katar, Msr ve ABD’nin ortak arabuluculuunda ilan edilen “kalc ve srdrlebilir atekes anlamasn” uygulamakla ykml olduu vurgulanan bildiride, srail’in saldrlarna “kalc ve kapsaml bir ekilde son vermesi” ars yapld.
Bildiride, “Filistinli gmenlerin evlerine geri dnmesine izin verilmesi, srail igal glerinin Gazze’den ekilmesi, snr kaplarnn almas ve insani yardmlarn Gazze’nin tm blgelerine kesintisiz ulatrlmas gerekiyor.” ifadelerine yer verildi.
srail’in taahhtlerini yerine getirmemesinin “tm bar abalarn baarszla urattna” dikkat ekilen bildiride, srail, bu durumun “tam sorumlusu” olarak nitelendirildi.
– FLSTNLLERN ZORLA G ETTRLMESNE TEPK
Bildiride, Filistin halknn bireysel ya da toplu ekilde zorla yerinden edilmesi, lke iinde veya dnda srgn edilmesi ya da tehcir edilmesine ynelik tm planlarn kesin bir dille reddedildii vurgulanan bildiride, srail’in Filistinlileri topraklarndan uzaklatrma giriimleri “etnik temizlik, uluslararas hukukun ar bir ihlali ve insanla kar su” olarak tanmland.
srail’in Gazze’ye ynelik “a brakma politikalar” knanarak, Bat eria ve Dou Kuds de dahil olmak zere yasa d yerleim faaliyetleri ve ilhak giriimlerinin derhal durdurulmas talep edilen bildiride, srail’in igal altndaki Bat eria’nn herhangi bir blgesi zerinde “szde egemenlik kurma” abalarnn reddedildii ifade edildi.
– FLSTN ULUSAL BRL
Bildiride, “Filistin halknn yasal ve tek temsilcisi olan Filistin Kurtulu rgt’ne, onun tek bir sistem, tek bir yasa ve tek bir meru silahl g ilkesine dayanan siyasi programna ve uluslararas taahhtlerine ballk temelinde Filistin ulusal birliinin salanmasnn nemi” vurguland.
Filistin hkmetinin, Gazze eridi’ndeki yerel yeteneklerden oluan bir geici ynetim komitesinin kurulmasna dair kararnn desteklendii ve memnuniyetle karland belirtilen bildiride, bu srele paralel olarak kurulan komitenin tm sorumluluklarn stlenebilmesi iin gvenlii salama, insani yardm, yeniden ina ve kalknma planlarn uygulama konusunda kapasitesinin glendirilmesi gerektii vurguland.
Filistin halkna kar iledii sava sular ve soykrm nedeniyle ortaya kan byk zararlardan hukuki sorumluluun tamamen srail’e ait olduu belirtilen bildiride, srail’in geni apl ykm, can kayb, insani aclar, maddi zararlar, ekonomik kayplar ve sivil ve sosyal altyap ile mlklerin yok edilmesinden de sorumlu tutulduu kaydedildi.
Gazze’deki ykmn etkilerini ortadan kaldrmak ve tazminat demenin srail’in sorumluluunda olduunu vurguland.
– GAZZE’NN YENDEN NASINA LKN ARAP PLANININ KABUL EDLMES
Bildiride, toplantda Msr’n Filistin ve Arap lkeleriyle tam koordinasyon halinde sunduu, Olaanst Arap Zirvesi’nde onaylanan Gazze’nin toparlanmas ve yeniden inas ile bunun hayata geirilmesi iin her trl mali, maddi ve siyasi destein salanmas konusunda alma yaplmasna ilikin plann onayland belirtildi.
Uluslararas toplum ile uluslararas ve blgesel finans kurulularna plana gerekli destein hzla salanmas arsnda bulunulduu vurgulanan bildiride, Gazze eridi’nin yeniden inas iin Filistin ve Birlemi Milletler ibirliiyle en ksa srede Kahire’de uluslararas bir konferans dzenlenmesinin memnuniyetle karland ifade edildi.
– ULUSLARARASI GLER VE YETM BAKIM FONU
Bildiride, Birlemi Milletler ile ibirlii iinde, Gazze eridi’ndeki yaklak 40 bin yetime destek salamak iin uluslararas bir bakm fonu oluturulmas arsnda bulunuldu. Ayrca, zellikle ocuklar olmak zere, binlerce yaralya yardm edilmesi ve protez uzuvlarn temin edilmesi gerektii vurguland.
Toplantda, srail igal hkmetinin bakanlarnn iledii tm sular ve ar, rk aklamalar ve Bat eria’daki ehir, ky ve kamplarda ilenen sular knand.
Ayrca, ar yerleimcilerin Filistin halkna, topraklarna, kutsal meknlara ve mlklerine kar uygulad organize terrizmin artmasnn tehlikesine dikkat ekildi.
Gazze’deki sivillere ynelik soykrm ilenmesi ve sivil altyapy hedef alan rastgele askeri saldrlarn devam etmesinin, srail’e askeri destek, silah, mhimmat ve ilgili ekipman salanmasyla yakndan ilikili olduu vurguland.
Bildiride, srail’e silah ve mhimmat salayan tm lkelere bu tutumlarn yeniden gzden geirmeleri ve srail’e silah ve mhimmat ihracatn veya transferini yasaklamalar ars yapld.
Trkiye ve BM’deki 18 temel lkeden oluan grup tarafndan sunulan ve 52 lke ile slam birlii Tekilat ve Arap Birlii tarafndan imzalanan, srail’e silah tedarikinin durdurulmasna ynelik ortak mektup giriiminin sk takip edilmesi kararlatrld.
– FLSTN’N BM’YE TAM YEL
Bildiride, Filistin Devleti’nin Birlemi Milletler ve kurulularna tam yelik hakknn desteklenmesi ars yaplarak, Filistin Devleti’ni tanyan lkelerin tutumlar takdir edilirken, henz Filistin Devleti’ni tanmam olan tm lkeler, Filistin Devleti’ni tanma ynnde inisiyatif almaya davet edildi.
New York’taki T Grubu’na, srail’in BM Genel Kurulu ve bal kurulularna katlmnn dondurulmas iin uluslararas destei harekete geirme abalarn srdrme grevi verilen bildiride, srail’in BM szlemesini ihlal etmesi, uluslararas bar ve gvenlie ynelik tehdit oluturmas ve BM’deki yelik ykmllklerini yerine getirmemesi gerekeleriyle BM Genel Kurulu’na (onuncu zel oturum) ortak bir karar tasars sunulmasna hazrlk yaplmas karar verildi.
Bildiride, Filistin halkna uluslararas standartlara uygun, BM kararlarnn uygulanmas ve slam Zirveleri kararlar dorultusunda uluslararas koruma salanmasnn gereklilii vurgulanarak, Filistin Devleti kurumlarnn kapasitelerinin artrlmas ve 1967’den beri igal altnda bulunan Filistin topraklar zerindeki egemenliinin somutlatrlmas iin bir takvim ieren kapsaml bir vizyonun fiili olarak uygulanmas balamnda uluslararas bar gcnn konulandrlmas arsnda bulunuldu.
“Gazze’deki Arap-slam Ortak Komitesi’nin” bakan olarak Suudi Arabistan’n nderlik ettii iki devletli zmn uygulanmas iin uluslararas koalisyonun, Avrupa Birlii ve Norve’in abalarna destek verilmesine iaret edilen bildiride, ayrca, Suudi Arabistan ve Fransa’nn nderliinde Haziran 2025’te BM’de dzenlenmesi planlanan Filistin sorununun zm ve iki devletli zmn uygulanmas iin uluslararas konferansa aktif katlm salanmasna destek verildi.
– SRAL’N LBNAN VE SURYE’DEN EKLMES
Bildiride, Lbnan’daki atekes anlamasnn btn hkmleriyle uygulanmasnn gereklilii vurgulanrken, srail’in Lbnan snrndaki noktalarda kalarak veya yeni bir snr eridi oluturarak yeni bir statko dayatma giriiminin reddedilmesi gerektii ifade edildi.
srail’in Lbnan topraklarndan tamamen ekilerek uluslararas alanda tannan snrlara dnmesi arsnda bulunuldu.
Bildiride, srail’in Suriye Arap Cumhuriyeti’ne ynelik saldrlar ve topraklarna ynelik mdahalesi knanarak, bunun “uluslararas hukukun ak bir ihlali, Suriye’nin egemenliine ynelik bir saldr, gerginlii ve atmay artran tehlikeli bir trman olduu belirtildi.
Uluslararas topluma ve BM Gvenlik Konseyi’ne, uluslararas hukuku uygulamak ve srail’i saldrlarn durdurmaya, igal ettii Suriye topraklarndan ekilmeye zorlamak iin derhal harekete gemeleri arsnda bulunulan bildiride, Golan Tepeleri’nin igal altndaki Suriye topra olduu yinelendi ve srail’in buray ilhak etme, zerinde egemenliini dayatma karar reddedildi.