AA muhabirinin uluslararas medya ile srail Enerji ve Altyap Bakanlndan derledii bilgilere gre, srail’in enerji ve altyap sistemleri, ran’n fze saldrlar sonras ciddi zarar grd.
Hayfa kentindeki petrol rafinerisi sahibi Bazan irketinden 15 Haziran’da yaplan aklamada, ran’n saldrs nedeniyle tesislerde ciddi hasar meydana geldii aktarld.
Aklamada, hasar nedeniyle rafineri ve bal irketlerin tm tesislerinin faaliyetlerinin durdurulduu duyuruldu.
Rafinerinin gnlk 197 bin varil ham petrol ileme kapasitesine sahip olduu bildirilirken srail Enerji ve Altyap Bakanl, faaliyetlerin mmkn olan en ksa srede yeniden balamas iin almalarn srdn aklad.
Guardian’n aktardna gre, Hayfa petrol rafinerisi, buhar ve elektrik retim tesisinin ald ar hasar nedeniyle 16 Haziran’da kapatld.
Ayrca ayn blgede yer alan Hayfa Liman yaknndaki elektrik santraline dzenlenen saldr sonucu tesiste yangn kt.
Bunun yan sra Yunanistan merkezli Energean irketi, Karish ak deniz gaz sahasndaki tm retim faaliyetlerini durdurduunu duyurdu. irketin aklamasnda, Enerji ve Altyap Bakanlnn 13 Haziran’da verdii talimat dorultusunda retimin tamamen durduu, gvenlik nedeniyle bu kararn alnd belirtildi.
srail’in dier byk ak deniz sahas olan Leviathan’da da retimin durduu bildirildi. irket operatr Chevron, sahadaki faaliyetlerle ilgili detay vermezken, kaynaklar retimin askya alndn aktard.
Yaanan gelimeler zerine enerji sektrnde arz srekliliinin salanmas amacyla srail hkmeti Kuds’te durum deerlendirme merkezi at.
– LEVATHAN SAHASI MISIR’IN ARZ GVENL N NEML
Her iki sahadan da i gaz talebini karlamakta zorlanan Msr’a gaz tedarik ediliyor.
Geen yl, Leviathan sahasnda 11,33 milyar metrekp doal gaz retilmiti. Bu gazn byk ksm komu lkeler Msr ve rdn’e ihra ediliyordu.
Uluslararas Enerji Forumunun veri taban JODI’ye gre, srail gaz Msr’n tketiminin yaklak yzde 15-20’sini karlyor. Blgesel arz daralmas, yaz aylarnda elektrik talebinin artt bir dnemde yaanmasyla, Msr’ svlatrlm doal gaz (LNG) ithalatn artrmaya zorluyor.
Karish sahasnda ise geen yl toplam 5,8 milyar metrekp doal gaz retilmiti. Energean tarafndan iletilen srail’in en yeni ak deniz sahas Karish 2022, Leviathan ise 2019’da retime balamt.
srail’in gaz tketimi geen yl hem enerji hem de sanayi sektrlerinde artm ve toplam tketim 13,9 milyar metrekple yeni bir rekor seviyeye ulamt.
srail’in Msr ve rdn’e gaz ihracat da geen yl bir nceki yla gre yzde 13,3 artla 13,2 milyar metrekpe ykselmiti. srail’in sz konusu iki lkeye ihracat, geen yl srail’in gaz retiminin yaklak yzde 49’unu oluturmutu.
Uzmanlara gre, srail’in doal gaz altyapsnda yaanan bu kesinti, lkenin enerji gvenlii kadar, blgesel dengeler asndan da yeni bir krlganlk alan yaratt.
Taraflar arasnda salanacak hzl bir atekesin, piyasalar zerindeki etkinin snrl kalmasn salayabilecei yorumlar yaplrken, atmalarn trmanmas halinde doal gaz arz gvenlii zerindeki etkilerin derinlemesinden endie ediliyor.
– SRAL’N URADII GEREK HASAR KONUSUNDA BELRSZLK VAR
rdnl enerji uzman Amir El-Shobaki, AA muhabirine, Leviathan gaz sahasnn kapatlmasnn nlem amal olduunu belirterek, “Hayfa yaknlarndaki ak deniz platformuna isabet eden herhangi bir mhimmat, zellikle yksek basnl gaz ve patlama riski nedeniyle, onarm zor veya uzun srecek ciddi hasara neden olabilirdi.” diye konutu.
El-Shobaki, retimin durdurulmasnn potansiyel riskleri azaltmak ve bir saldr olmas durumunda bakmn daha hzl gerekletirilebilmesi iin daha iyi bir frsat salamak amacyla yapldn aktard.
srail’in stratejik enerji altyapsnn urad “gerek hasar” konusunda hala medya karartmas ve belirsizlik olduuna dikkati eken El-Shobaki, yle devam etti:
“lk bulgular Hayfa rafinerisi ve bir elektrik retim istasyonunda snrl hasar olduunu ve bu hasarn onarlabilir olduunu ve ksa vadede srail’in enerji sisteminin srekliliini tehdit etmediini gsteriyor. Blgesel etkiye gelince, rdn 6 gn nce gaz aknn durmasyla gaz tedarikindeki kesintiden zaten etkilendi. rdn durumu ciddiye alyor ancak bunun maliyeti gnlk 2 milyon dolar olarak tahmin ediliyor ve kesinti devam ederse yllk 1 milyar dolara ulaabilir.”
El-Shobaki, Msr’n daha fazla LNG ithal etmek ve elektrik retimi iin dizel ve fuel oil’e olan bamlln artrmak zorunda kalabileceinin altn izerek, “Bu, maliyetleri nemli lde artracak. Programl elektrik kesintileri, zellikle yazn en youn talep dneminde, taleple baa kmak iin imdiden balad.” ifadesini kulland.
srail’in enerji altyapsnn son derece savunmasz olduunu ancak mevcut artlarda lkenin hava savunmasnn etkinlii ve younluu nedeniyle koruma altnda olduunu belirten El-Shobaki, imdiye kadar zellikle ran’dan gelen saldrlarn ounun isabetsizlii ve snrl etkinliine dikkati ekti.
El-Shobaki, srail’deki enerji altyapsnn isabetli ve etkili saldrlara maruz kalmas durumunda sonularn ok ciddi olabileceini vurgulayarak, unlar kaydetti:
“Bu durum srail’deki yaam felce uratabilir, zellikle enerji sektrnn srail ekonomisinin yarsndan fazlasn oluturan su artma, iletiim, finans piyasalar ve teknoloji sektrleriyle dorudan balantl olduu dnldnde bunu anlayabiliriz. Gaz kesintisinin devam etmesi durumunda ksa vadede, Msr ve rdn, zellikle yaz aylarnda soutma ve klima ihtiyalar nedeniyle elektrik talebinin zirveye ulat dnemlerde srail gaznn kaybn telafi edecek acil ve uygulanabilir alternatiflere sahip deil. rdn dizel ve fuel oil kullanmn artrabilir, Msr ise daha fazla LNG satn alabilir, ancak bunlar yalnzca geici ve ok pahal zmler. Ksacas, kesinti uzun sre devam ederse, hazr veya srdrlebilir alternatifler yok.”