ABD Bakan Donald Trump, Time dergisine rportaj verdi. ABD Bakan, 22 Nisan’da gerekletirilen ve bugn yaynlanan rportajda bakanlnn ilk 100 gnn “olduka baarl” olarak deerlendirdi.
“MASAYI YENDEN KURUYORUZ”
ABD’nin halihazrda bir gei dnemi ierisinde bulunduunu ifade eden Trump, “Biliyorsunuz, masay yeniden kuruyoruz. Ticarette, ylda 2 trilyon dolar kaybediyorduk. Bu yaplamaz. Yani, bir noktada birinin kp buna dur demesi gerekiyordu. nk bu srdrlebilir deil. Ticarette korkun rakamlar sz konusuydu ve bunu deitirdik. Dier lkeleri srtmzda tayorduk” dedi.
Piyasann olduka dalgalandn kaydeden Trump, “Bugn bin veya bin 200 puan ykseldi. Yukar ve aa hamleler yapyor, fakat dengelenecek. Byk miktarda para topluyoruz. Bildiiniz gibi, otomobiller iin yzde 25, elik ve alminyum iin de yzde 25 vergi uyguluyoruz” diye konutu.
“LKEMZ KISA SREDE OK ZENGN OLACAK”
ABD’nin ksa sre iinde ok zengin olacan vurgulayan Trump, “Bunu 3 aydr yapyorum ve elde ettiimiz rakamlara ve ilere, daha da nemlisi irketlere bir bakn. ip irketleri, otomobil irketleri, Apple. Apple, fabrikalar kurmak iin 500 milyar dolar yatrm yapyor. Daha nce hi bu lkede yatrm yapmamlard” ifadelerini kulland.
“GMRK VERGLER NEDENYLE BROK RKET RETMN ABD’YE KAYDIRMAYA BALADI”
Gmrk vergisi politikasn savunan Trump, “in’in bize yaptna bir bakn. Bize yzde 100 uyguluyorlar. Hindistan’a bakarsanz, Hindistan yzde 100 ila 150 uyguluyor. Brezilya’ya bakn, dier birok lkeye bakn. Bunu uygulayarak hayatta kalyor, zengin oluyorlar. Sfr gmrk vergisi kolay olurdu. Sfr ok kolay olurdu ama o halde hibir irket yatrm yapmak iin gelmezdi. imdi geliyorlar nk gmrk vergisi demek istemiyorlar. Unutmayn, retimi burada yapmalar halinde gmrk vergisi yok” dedi.
Gmrk vergileri nedeniyle birok irketin retimini ABD’ye kaydrmaya baladn vurgulayan Trump, “Kuzey Carolina’da tekrar mobilya retimine balyorlar. Hatta baladlar bile. Meksika’da kurulum aamasnda olan birok ara fabrikas bu sreci durdurdu. Tamam buraya geliyor” eklinde konutu.
“200 ANLAMA YAPTIM”
ABD Bakannn ticaret ve retimden sorumlu kdemli danman Peter Navarro’nun 90 gnlk ara dnemde 90 anlama yaplabileceini duyurduunu, ancak imdiye kadar hibir anlama yaplmadn syleyen gazeteciye cevap veren Trump, “Hayr, birok anlama sz konusu. Tm irketlerle ve dost lkelerle gryorum. in ile de gryoruz. Herkesle durum iyi” ifadelerini kulland.
u ana kadar hibir anlamann duyurulmad ve bunlarn ne zaman duyurulaca ynndeki soruya Trump, “200 anlama yaptm” diye cevap verdi.
“OK UZAK OLMAYAN BR GELECEKTE, FARKLI LKELER N GMRK VERGS SEVYELER BELRLEYECEM”
lkelere gmrk vergisi uyguladn dile getiren Trump, “Bazlar gemite bize ok kt muamele etmi. Bazlarnn durumu idare eder. Fakat hibir lkenin bize muamelesi harika deil. Hibiri. Herkes bizi kullanm. ok uzak olmayan bir gelecekte, farkl lkeler iin adil gmrk vergisi seviyeleri belirleyeceim. Bu lkelerden bazlar bizden yz milyarlarca dolar kazand” dedi.
“ASKER HARCAMALARI, AYRI BR KALEM OLARAK TUTACAIM”
ABD’nin d ticarette neredeyse dnya zerindeki her lke tarafndan zarara uratldn savunan Trump, “Bu yzden fiyat ben belirleyeceim ve bunu istatistiklere ve dier faktrlere gre adil bir ekilde belirleyeceim. rnein KDV sistemleri var m? Bize gmrk vergisi uyguluyorlar m? Bize ne kadar gmrk vergisi uyguluyorlar. Gemi yllarda bize ne kadar gmrk vergisi uyguladlar. Birok farkl faktr sz konusu. Sz konusu lke bize nasl davranyor? Sonra bir gmrk vergisi belirleyeceim. Askerlerini bizim finanse ediyor olmamz da nemli. Mesela, Gney Kore’yi ele aln. Ordu iin milyarlarca dolar dyoruz. Japonya ve dierleri iin milyarlar dyoruz. Ama bunu, yani askeri harcamalar, ayr bir kalem olarak tutacam” diye konutu.
Trump, salanan anlamalar 3 veya 4 hafta ierisinde aklayacaklarn duyurdu.
“7 TRLYON DOLARLIK YATIRIM GELYOR”
ABD’yi dev bir maaza ve dnya tarihindeki en byk pazar olarak tanmlayan Trump, “nsanlar geliyor ve daha nce hi grmediiniz seviyelerde yatrm yapyorlar. ABD’ye 7 trilyon dolarlk yeni tesisler, fabrikalar ve dier yatrmlar geliyor. Gemi bakanlara bakarsanz, kimsenin bunun yanna dahi yaklaamadn grrsnz. stelik bunlar sadece 3 ay iinde oldu” ifadelerini kulland.
TRUMP, N DEVLET BAKANI X’NN KENDSN ARADIINI SYLED
Rportajda Trump ayrca, in Devlet Bakan Xi Jinping’in kendisini aradn duyurdu. Trump, “Kendisi arad. Ayrca bunun kendisi adna bir zayflk gstergesi olarak deerlendirilmemesi gerektiini dnyorum” dedi.
Xi ile yaplan grme sonrasnda in ile daha verimli bir ynde ilerlendii hissinin sz konusu olup olmad ynndeki soruya Trump, “Onlarn kendilerini rahat hissedecekleri bir rakam var. Fakat onlarn bizim srtmzdan bir trilyon dolar kazanmasna izin veremezsiniz. 750 milyar dolar kazanmalarna izin veremezsiniz. Bakn, srdrlemez olan ey esas olarak bu” diye konutu.
“UKRAYNA’DAK SAVAI BRNC GNDE BTRME” VAAD SORULDU
Seim kampanyas srasnda bakan seilmesi halinde grevinin birinci gnnde Ukrayna’daki sava bitirecei ynndeki seim vaadi hatrlatlan Trump, “Bunu mecazi anlamda, biraz da abartarak sylemitim” dedi.
“RUSYA LE ANLAMAYA OK YAKINIZ”
Bunu yapmann niin uzun zaman ald ve savan ne zaman sona erecei ynndeki soruya Trump, “Bana sorarsanz uzun deil. Bakn, ben greve 3 ay nce geldim. Bu sava, 3 yldr devam ediyor. Bu, bakanlk koltuunda ben olsaydm hi balamam olan bir sava. Bu, Biden’n sava. Benim savam deil. Bu savan benimle hibir alakas yok” ifadelerini kulland.
Rusya Devlet Bakan Vladimir Putin ile barn mmkn olup olmad ynndeki bir soruya Trump, “Bana sorarsanz, Putin’e kalsa kendisi ok daha farkl bir yol izlerdi. Bence, Ukrayna’nn tamamn almay tercih ederdi” eklinde konutu.
Putin’le mzakere edebilecek tek kiinin kendisi olduuna inandn syleyen Trump, “Bence ok ilerledik. ok iyi grmeler yaptk ve bir anlamaya ok yaklatk. Baka kimsenin byle bir anlama yapabileceine inanmyorum” dedi.
“UKRAYNA NATO’YA ASLA KATILAMAYACAK”
Ukrayna’nn NATO’ya katlma umuduna ilikin bir soruya Trump, “Bence asla NATO’ya katlamayacaklar. Bu en bandan beri byleydi. Bence savan balamasna sebep olan ey de Ukrayna’nn NATO’ya katlmay gndeme getirmesi oldu. Bu konu almasayd, savan hi balamama ihtimali ok daha yksek olurdu” eklinde cevap verdi.
“RUSLAR, KIRIM’I ZATEN ALDI”
Krm’n Rusya’ya verilmesi konusunda bir soru alan Trump, “Ruslar, Krm’ zaten ald. Krm, Barack Obama tarafndan Ruslara verildi. Veren ben deilim” dedi.
Ruslarn uzun yllardr Krm’da olduunu ve Krm’daki halkn byk bir ounluunun Rusa konutuunu syleyen Trump, “Krm, Rusya’nn kontrolnde kalacak. Ve Zelenskiy de bunu anlyor. Herkes, Krm’n uzun zamandr Ruslarda olduunu anlyor. Bu, Trump sahneye kmadan ok nce de yleydi” eklinde konutu.
GRNLAND VE KANADA KONUSUNDA AKA YAPMADIINI SYLED
“Grnland’ satn almaktan, Panama Kanal’nn kontroln ele geirmekten ve Kanada’y ABD’nin 51. eyaleti yapmaktan sz ettiniz. Belki de aka yapyorsunuz diye dnyorum” eklindeki soruya Trump, “Aslnda hayr, aka yapmyorum” diye cevap verdi.
Grnland’n ABD iin hem ulusal gvenlik hem de uluslararas gvenlik asndan ok nemli olduunu vurgulayan Trump, “Kanada konusunda, ‘Belki o konuda aka yapyordur’ dediniz ama gerekten aka yapmyorum. Kanada, ilgin bir vaka. Kanada’y desteklemek iin ylda 200 ila 250 milyar dolar kaybediyoruz. Ben de Babakan Trudeau’ya, ki ben kendisine Vali Trudeau diyorum, unu sordum, ‘Biz sizi desteklerken niin bu kadar para kaybediyoruz? Bunun doru olduunu mu dnyorsunuz? Bir lkenin ayakta kalmasn baka bir lkenin mmkn klmasnn uygun olduunu mu dnyorsunuz?’ Tabii, bana bir cevap veremedi” dedi.
Kanada’ya bakmann ABD’ye ylda 200 milyar dolarn zerinde bir maliyeti olduunu syleyen Trump, “Ordularn biz destekliyoruz. Hayatlarnn her ynn biz destekliyoruz. Bu iin gerekten yrmesinin tek yolu, Kanada’nn bir eyalet olmasdr” eklinde konutu.
ABD’nin topraklarn genileten bakan olarak hatrlanmak isteyip istemedii sorusuna ise Trump, “Buna itirazm olmaz” eklinde cevap verdi.
GAZZE’DE LEN OCUKLARDAN ESK BAKAN BDEN’I SORUMLU TUTTU
Gazze’de atekesin bozulduu 18 Mart tarihinden bu yana 300’den fazla ocuun hayatn kaybettii ve bu lmlerden kimin sorumlu olduu ynndeki soruya Trump, “Bence en byk sorumlu Biden’dr. nk biliyorsunuz, ran, iflas etmi haldeydi ve onun sayesinde tekrar zengin oldu” ifadelerini kulland.
Eski ABD Bakan Joe Biden’n greve geldiinde tm yaptrmlar kaldrdn belirten Trump, “in ve dier herkesin ran’dan petrol almasna izin verdi ve ran, drt sene iinde 300 milyar dolar nakit elde etti. Terr yeniden finanse etmeye baladlar” dedi.
RAN LDERLERYLE GRMEYE AIK OLDUUNU SYLED
ABD’nin ran ile dorudan grmeler gerekletirdiini ve kendisinin de ran Cumhurbakan veya Dini Lideri ile grmeye ak olup olmad ynndeki soruya Trump, “Elbette am” cevabn verdi.
srail’in ran’n nkleer tesislerine saldrsn kendisinin engelledii ynndeki iddialar ise reddeden Trump, “Hayr, bu doru deil. Onlar durdurmadm. Ama onlara rahat hareket edebilecekleri bir ortam da sunmadm. nk bir saldrya gerek kalmadan anlama salayabileceimize inanyorum. Belki de saldrmak zorunda kalacaz. nk, ran’n nkleer silah sahibi olmasna izin verilmeyecek” diye konutu.
Trump, srail Babakan Binyamin Netanyahu’nun ABD’yi savaa srklemesinden endie edip etmedii ynndeki soruyu ise “Hayr” diye yantlad. Bu durumda, srail’in saldrmas durumunda ABD’nin bunun dnda m kalaca ynndeki soruya Trump, “Hayr, bunu sylemedim. Siz bana, Netanyahu’nun beni savaa srkleyip srklemediini sordunuz. Yani isteksiz bir ekilde savaa girip girmeyeceimi. Hayr. Eer bir anlama yapamazsak, olduka istekli bir ekilde savaa girebilirim. Eer anlama salayamazsak, ncl stlenen ben olacam” ifadelerini kulland.
“SUUD ARABSTAN, EKONOMMZE 1 TRLYON DOLAR YATIRIM YAPMAYI KABUL ETT”
nmzdeki ay planlanan Orta Dou ziyareti ve Arap lkeleri ile srail arasndaki ilikiler hakknda soru zerine Trump, “Suudi Arabistan’ ve halkn gerekten ok seviyorum. Veliaht Prensi de Kral da seviyorum. Ekonomimize 1 trilyon dolar yatrm yapmay kabul ettiler. 1 trilyon dolar. Sonrasnda Katar’a ve ardndan Birleik Arap Emirlikleri’ne gideceim” eklinde konutu.
nceki ynetimin Arap-srail normallemesine ilikin brahim Anlamalar konusunda hibir ey yapmadn vurgulayan Trump, “Biz 4 lkeyle anlamtk. Her ey hazrd. Tamamen bitirilmi olabilirdi. imdi yeniden balayacaz. brahim Anlamalar byk bir baaryd ama Biden onu olduu gibi brakt” dedi.
Suudi Arabistan ile srail arasnda bir normalleme ina edilmesinin mmkn olup olmadna ilikin soru zerine Trump, “unu syleyeyim, bence Suudi Arabistan, brahim Anlamalarna katlacak. Bu ok hzl bir ekilde tamamlanacak” dedi.
TRUMP’A TRK DOKTORA RENCS RMEYSA ZTRK SORUSU
ABD’de kamps protestolarna katldklar gerekesiyle 300 rencinin vizelerinin iptal edildiine ve bunun ifade hrriyetine bask olarak grldne ilikin soruya Trump, “Bu gsterilerin her birinde muazzam boyutta anti-semitizm vard. ok byk bir anti-semitizm. fade hrriyetini destekliyorum fakat ABD’deki her niversitede kan isyanlar destekleyemem” cevabn verdi.
Trump, rencilerin protesto gsterisi yapabileceini fakat Columbia ve dier yerlerde olduu gibi okullar tahrip edemeyeceklerini syledi.
Rportaj srasnda Trump’a Filistin’e destek verdii gerekesiyle gzaltna alnan Tufts niversitesi doktora rencisi Rmeysa ztrk’n durumu da soruldu. ABD hkmetinin ztrk’n Hamas balantl olduu ynndeki iddias sonrasnda Adalet Bakanl’nn bu konuda delilleri paylap paylamayaca sorulan Trump, “Bunda hibir saknca grmem. Bu konuyu inceleyeceim. Sz konusu olay bilmiyorum” dedi.